"Περί Ουράνιας Ιεραρχίας"
Οι άγγελοι, είναι όντα ανώτερα, λειτουργικά, δημιουργημένα από τον θεό, που εμείς δύσκολα κατανοούμε, αλλά που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας.
Είναι προορισμένοι να γίνονται οι κήρυκες του Υψίστου, οι οδηγοί των ανθρώπων, οι φύλακες, οι σοφοί σύμβουλοι, οι προστάτες, αλλά και αυτοί που μας παρηγορούν και μας συμπαραστέκονται από την πρώτη στιγμή της γέννησης μας ως την ύστατη του τάφου μας.
Οι άγγελοι είναι καθαρά πνεύματα. Δεν τα περιορίζει ούτε χρόνος, ούτε χώρος, δεν έχουν ηλικία, ούτε νεότητα, ούτε γηρατειά, αλλά μια ζωή σε όλη την πληρότητα της. Δεν μπορούμε να τους δούμε με τα σωματικά μας μάτια, δεν μπορούμε να έχουμε ούτε καν μια
σκιερή εικόνα της μεγαλοσύνης και της ισχύος τους. Εμείς οι θνητοί δεν καταλαβαίνουμε την ελευθερία των ουρανίων αγγέλων και την έκταση του νου τους, λόγω του υλικού εγκεφάλου που διαθέτουμε. Είναι κρυστάλλινα καθαροί, δεν γνωρίζουν πόνο ή δυστυχία, δεν δοκιμάζουν αμφιβολίες ή φόβους, δεν ανήκουν ούτε σε αρσενικό ούτε σε θηλυκό γένος, έχουν τέλεια ομορφιά, αγάπη, ζωή και ενεργητικότητα.
Για να τους ανακαλύψουμε απαιτείται υπερβατική γνώση της μυστικής θεολογίας, ταπεινότητα, και κοίταγμα επάνω και πέρα και ταυτόχρονα πολύ κοντά μας, γιατί ο άγγελος της ψυχής μας στέκεται εδώ, δίπλα μας. Ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης μας εξηγεί ότι δεν είναι δυνατόν ο ανθρώπινος νους να υψωθεί προς εκείνη την άυλη μίμηση και θεωρία των ουρανίων ιεραρχιών, αν δεν χρησιμοποιήσει την αρμόδια σ' αυτόν υλική χειραγώγηση. Πρέπει δηλ. να σκεφτεί τα ορατά κάλλη ως απεικονίσματα της αόρατης ωραιότητας και τα υλικά φώτα, εικόνα της άυλης φωτοδοσίας και όσα άλλα έχουν παραδοθεί υπερκόσμια στις ουράνιες υπάρξεις και με σύμβολα σ' εμάς.
Ουράνιες διακοσμήσεις κατά Διονύσιο Αρεοπαγίτη
Ο Άγιος Διονύσιος Αρεοπαγίτης κατανέμει τις ουράνιες δυνάμεις σε μια ιεραρχία. Κατά την άποψη μας, λέει, η ιεραρχία είναι ιερή τάξη, γνώση και ενέργεια που είναι κατά το δυνατόν αφομοιωμένη προς τη θεία ομοιότητα και οδηγείται προς τη θεία μίμηση ανάλογα με τη δεδομένη από τον θεό έλλαμψη. Σκοπός της Ιεραρχίας είναι η κατά το δυνατόν αφομοίωση με τον θεό. Κάθε πρόσωπο που ανήκει σε μια ιεραρχία γίνεται τελειότερο σύμφωνα με τη δύναμη μίμησης που έχει. Γίνεται δηλαδή «συνεργός θεού».
Ο Διονύσιος ταξινομεί τους Ουράνιους Νόες σε τρεις τριάδες και σε κάθε τριάδα υπάρχουν τρεις τάξεις Νοών, των οποίων τα ονόματα έχουν σχέση με τις θείες ιδιότητες. Οι αγγελικές τάξεις μεταδίδουν το Φως η μια στην άλλη, έως ότου φτάνει σε μας και μας φωτίζει σύμφωνα με τις διάφορες ικανότητες μας. Οι ουράνιοι άγγελοι έχουν κατ' ευθείαν σχέση με καθεμία ψυχή ξεχωριστά. Με τη δική τους βοήθεια το πνεύμα του ανθρώπου ελευθερώνεται από τα υλικά δεσμά και γνωρίζει την πραγματική αιτία της ύπαρξης. Όσο περισσότερο φωτίζεται η ψυχή, τόσο πιο πολύ βρίσκει τον σκοπό της ύπαρξης της και έρχεται εγγύτερα στον τελικό στόχο της, το καθ' ομοίωσιν.
Πρώτα έρχονται οι ουράνιες υπάρξεις που βρίσκονται πάντα γύρω από τον θεό και που έχουν ενωθεί πολύ στενά μαζί του. Είναι οι πανάγιοι Θρόνοι και τα πολυόμματα και πολύπτερα Χερουβείμ και Σεραφείμ. Αυτή η τριαδική διάταξη είναι η πρώτη Ιεραρχία. Από αυτήν δεν είναι άλλη περισσότερο όμοια με τον θεό και τόσο άμεσα κοντινή στους πρώτους φωτισμούς της θεότητας.
Το όνομα των πανύψηλων Θρόνων σημαίνει την αυστηρή εξαίρεση τους από κάθε χαμόσυρτη ταπεινότητα. Έχουν στηθεί κοντά στον αληθινά Ύψιστο, είναι δεκτικοί της θεϊκής επιφοίτησης, έτοιμοι να δεχτούν ως υπηρέτες τις θείες εντολές.
Το όνομα των Σεραφείμ σημαίνει αυτούς που καίουν ή όσους θερμαίνουν. Υποδεικνύει τη θερμότητα και την οξύτητα και την υπερβολική φλόγα της πλησιέστατης και ανυποχώρητης και αταλάντευτης αεικινησίας τους, αλλά και την ανυψωτική και έντονη δύναμη να αφομοιώνουν τα κατώτερα καθώς τα ξαναθερμαίνουν και τα ξαναφλογίζουν προς την ίδια με τη δική τους θερμότητα.
Η ονομασία Χερουβείμ σημαίνει πλήθος γνώσης ή διάχυση σοφίας. Δηλώνει τη γνωστική και θεοπτική τους ικανότητα, τη δεκτικότητα που έχουν της υπέρτατης φωτοδοσίας και την ικανότητα να θεωρούν τη θεϊκή ομορφιά, ενώ τα ίδια, γεμάτα από τη σοφία που έλαβαν, τη μεταδίδουν στα δεύτερα τους με τη διάχυση της σοφίας που τους δωρήθηκε.
Δεύτερη διάταξη είναι αυτή που αποτελείται από τις Εξουσίες, τις Κυριότητες και τις Δυνάμεις. θεωρούνται οι κυρίαρχοι του διαστήματος και των άστρων. Ο δικός μας πλανήτης, κατά συνέπεια, ως μέρος του σύμπαντος, βρίσκεται κάτω από τη δική τους κυριαρχία. Δεν έχουμε όμως άμεση επαφή με το δεύτερο χορό των αγγέλων. Η ενδιάμεση τούτη διάταξη των θείων πνευμάτων καθαίρεται, φωτίζεται και τελεσιουργείται από τους θεαρχικούς φωτισμούς που δίνονται σ' αυτήν μέσω της πρώτης ιεραρχικής διάταξης.
Τρίτη, τέλος, των ουράνιων ιεραρχιών είναι η διάταξη των Αρχών, των Αρχαγγέλων και των Αγγέλων.
Η τελευταία αυτή τριάδα έχει τη γη μας κάτω από την ιδιαίτερη φροντίδα της και προστασία. Είναι ο ιεκτελεστές του θελήματος του θεού, οι διαρκείς φύλακες των τέκνων του και οι αγγελιαφόροι του. Οι Αρχάγγελοι έχουν έντονη ατομικότητα και αποτελούν ένα ιδιαίτερο τάγμα ουρανίων πνευμάτων, τα οποία συνδυάζουν και τη φύση των Αρχών και τη φύση των Αγγέλων. Στην Αγία Γραφή αναφέρονται τα ονόματα 3 από αυτούς.
Μιχαήλ: (ποιος ομοιάζει με τον θεό;) Κορυφαίος των ουρανίων πνευμάτων. Αυτός που νίκησε τον Δράκοντα και τον πέταξε από τον Παράδεισο.
Γαβριήλ: (ο ήρωας του θεού) που εμφανίστηκε στη Θεοτόκο
Ραφαήλ: (ο Κύριος θεραπεύει) Είναι ο επικεφαλής στους φύλακες αγγέλους. Αυτός που μεταφέρει τις προσευχές μας στον Κύριο, ο άγγελος των καλών πράξεων, της θεραπείας και ο προστάτης όσων ταξιδεύουν.
